Apache - IndianSpirits

Hoofdmenu

Apache

Native Stammen

Apachen is de verzamelnaam voor de N'de, een uit meerdere divisies bestaand indianenvolk uit zuidwestelijk Noord-Amerika, dat oorspronkelijk afkomstig is uit het subarctisch Canada. Ze behoren tot de taalfamilie van de Na-dene. De N'de zijn, net als hun buren de Dineh, afstammelingen van een Na-dene-sprekend nomadisch volk uit het McKenzie Basin in Canada. Na een periode van eeuwen zuidwaarts te zijn gemigreerd vestigden deze groepen zich uiteindelijk in het zuidwesten van de huidige Verenigde Staten. Over de periode van aankomst zijn de meningen verdeeld, maar vast staat dat hier in de 15e en 16e eeuw al een volk leefde dat zichzelf N'de noemde.

Apache is een exoniem, afkomstig van een Zuñi-woord dat 'vijand' betekent. N'de is de benaming die ze voor zichzelf gebruiken, en betekent zoveel als 'Mensen'.

De N'de spreken de taal van de Zuidelijke Na-Dene, en vertonen op linguïstisch vlak een aantal overeenkomsten met de Athabaskische sprekers uit Alaska en het westen van Canada. De hedendaagse term Apachen wordt gebruikt om onderscheid te maken met de verwante Dineh (Navajo) uit Arizona, Utah en Colorado, die overeenkomsten op cultureel en linguïstisch vlak vertonen.

De N'de, historisch een taai en sterk nomadenvolk, waren eeuwen onafgebroken in gevecht met de Spanjaarden en Mexicanen. De eerste overvallen op de Spanjaarden in Sonora vonden in de late 17e eeuw plaats. Het Amerikaanse leger ervoer na diverse confrontaties dat de 'Apachen' zowel wrede en onverzoenlijke strijders waren als bekwame strategen.

Vroeger
De oorspronkelijke leefwijze van de N'de is een mengeling van jacht en landbouw, maar het meeste deden ze aan jacht en het organiseren van rooftochten, vooral op hun Pueblo-buren. Zij leefden niet als één volk samen. Verschillende families of stammen trokken soms samen op, maar leefden even vaak op voet van oorlog met elkaar. Ook met de Dineh, eveneens een volk dat behoort tot de Athabasken, leefden zij traditioneel in staat van oorlog.

Het paard dat door de Spanjaarden in Amerika is ingevoerd was een belangrijk instrument van (roof)handel.

Sociale Organisatie

Alle N'de woonden in uitgebreide familiegroepen (familieclusters) die gewoonlijk leefden in afzonderlijke woningen. Een verlengde familie bestond algemeen uit:

een echtgenoot en vrouw;
hun ongetrouwde kinderen;
hun getrouwde dochters en hun man;
de kinderen van hun getrouwde dochters.

De grootfamilie (uitgebreide familiehuishouding) is dus verbonden door de afstamming van vrouwen (matrilineaire samenleving). De mannen moesten dus, voordat ze in de nieuwe familie werden opgenomen, hun eigen familie verlaten. Wanneer een dochter trouwde werd er, dichtbij, een nieuw verblijf gebouwd voor haar en haar man. Bij de westelijke N'de was er een verschil: de man kon ervoor kiezen na het huwelijk zijn vrouw te introduceren in zijn eigen familie.

Alle N'de-mannen beoefenden een afwisselende graad van ontwijken - dit taboe was meestal het striktst tussen de schoonmoeder en de schoonzoon. De graad van ontwijken verschilde van groep tot groep.

Enkele grootfamilies werkten samen als een plaatselijke groep. Deze groep verzorgde een aantal ceremonies en werkte samen aan economische en militaire activiteiten. De politieke controle werd voornamelijk op plaatselijke niveau gehouden. Plaatselijke groepen werden aangevoerd door een mannelijke leider die een aanzienlijke invloed had over de anderen in de groep wegens zijn doeltreffendheid en reputatie. De functie van leider was niet erfelijk en werd dikwijls vervuld door leden van verschillende grootfamilies. Geen groepslid werd ooit verplicht de leider te volgen. De criteria van de westelijke Apachen voor een goede leider waren: vlijtigheid, vrijgevigheid, onpartijdigheid, onthouding, gewetensvol en een goede spreker.